Yapı Denetim Sistemi yeni formu aldı ancak uygulama aşamasında bazı sıkıntılar yaşanıyordu. Bu konudaki sorunları değerlendiren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, birlikteliğin sağlanması ve sorunların giderilmesi için Genelge yayınlamıştır.
Son zamanlarda yönetmeliklerimizde köklü değişiklikler olduğunu hepimiz biliyoruz. Belli bir alışma süreci elbette olacaktır. Ancak bu değişikliklere uyum sağlamaya çalışan kamu kurumları ve özel sektör arasında birliktelik sağlanamıyordu ve sorunlar meydana geliyordu. Bu sorunları aşmak için Bakanlık bir genelge yayınladı. Peki, Bakanlık hangi konulara açıklık getirdi?
Yayınlanan Genelge 14 maddeden oluşuyor. Genelge, 81 ildeki yapı ruhsatı düzenleyen tüm kurumlara, Bakanlıktan izin belgesi alan yapı denetim kuruluşlarına, proje müelliflerine ve ÇŞB İl Müdürlüklerinde yapı denetimi konusunda görev yapan ilgili personele imza karşılığı tebliğ edilmiştir. Sanırım özel sektördeki bir çok firmaya tebliği henüz gerçekleşmemiştir. Yakın bir tarihte ilgili taraflara ulaşacağını düşünüyorum.
Çözüm Niteliğindeki 14 Madde
1) Mevzuat dışı uygulamalara gidilmemeli
Yapı ruhsatı alınması sırasında imar mevzuatı gereğince idareye verilmesi gereken belgelere ve buna ek olarak yapı denetim mevzuatı açısından sunulması gereken belgeler açık bir şekilde belirtilmiş olmasına rağmen bazı idareler mevzuat dışı belgeler talep etmekteydi. Bu konuda ilgili idarelerin mevzuat dışında başkaca belgeler talep edilmemesi ve mevzuat dışı uygulamalara gidilmemesi hususunda uyarıda bulunuyor.
2) Sağlık raporu istenecek
Valiliklerce (ÇŞB il müdürlüğü) denetim elemanlarının yapı denetim kuruluşlarında işe başlamaları esnasında daha önce istenen evraklara ek olarak;
a) Şantiyede iş görebileceklerine ilişkin sağlık raporu istenecek,
b) Yerleşim yeri adreslerinin (sürekli kalma niyetiyle oturulan yer) uygunluğu kontrol edilecek.
3) Vize yapılmayan belge Bakanlıkça geri alınacak
Yapı denetim kuruluşlarından belgesinin vize süresinin sona ermesini müteakip 90 takvim günü içerisinde belgesini vize ettirmeyenlerin belgesi bakanlıkça geçici olarak geri alınacak.
4) Belgesi alınan kuruluş eksiklerini 180 gün içinde tamamlamalı
Yapı denetim izin belgesi geçici olarak alınan yapı denetim kuruluşu, belgesinin geri alındığı tarihten itibaren 180 takvim günü içerisinde eksikliklerini tamamlayarak belgesini talep etmezse bakanlıkça o il için belge almak üzere başvuruda bulunan kuruluşlara dair yapılan sıralamanın sonuna yerleştirilecek.
Eksikliklerini tamamlayan kuruluşların bildirimi Valiliklerce (Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü) Bakanlığa yazılı olarak yapılacak. Bildirimden sonra kuruluşun belgesi geri iade edilecek.
5) Teknik öğretmen ve teknikerler de şantiye şefi olabilecek
Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde yapılan düzenleme uyarınca teknik öğretmen ve tekniker diplomasına sahip teknik elemanlar da ilgili Mevzuat ile belirlenen sınırlamalar içerisinde şantiye şefliği görevini üstlenebilecek.
Şantiye şefliğini üstlenmek için, hizmet sözleşmesini, mühendis ve mimar olanların oda kayıt belgesini, teknik öğretmen ve teknikerlerin ise diploma veya diploma yerine geçen belgenin, ilgili idare tarafından tasdikli suretini veya e-devlet üzerinden alınan bir örneğini ilgili yapı denetim kuruluşuna vermesi gerekiyor. Ayrıca, ilgili idarelerce şantiye şefliği görevi verilirken Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nin 3 üncü maddesindeki şantiye şefi tanımının göz önünde bulundurulması ve görevlendirilecek personelin, yapım işinin gerektirdiği ve imalatın niteliğine uygun meslek grubundan olduğu kontrol edilecek.
6) 1.1.2019’dan sonraki hizmet sözleşmelerinin feshi 21. Maddeye göre yapılacak
1.1.2019 tarihinden itibaren imzalanan yapı denetimi hizmet sözleşmelerinin feshinde Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları hükümlerine uygun hareket edilecek olup, dolayısı ile 1.1.2019 tarihinden önce imzalanan yapı denetimi hizmet sözleşmelerinin feshi aşamasında bahse konu hükümler aranmayacak.
İlgili idareler, 1.1.2019 tarihinden itibaren imzalanan hizmet sözleşmelerinin fesih gerekçeleri ile birlikte Valiliklere (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) bildirecek. Değerlendirme sonrasındaki işlemleri Valilikler (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) yapacaktır.
7) Hizmet bedeli oranı 2 yılı aşan her yıl için % 5 arttırılacak
4708 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 5 inci fıkrası uyarınca yapı denetim hizmet bedeli hizmet bedeline esas yapı yaklaşık maliyetinin % 1,5’i olarak belirlenmiş, hizmet bedeli oranın yapım süresi iki yılı aşan her yıl için %5 arttırılacağı, azalan her yıl için %5 azaltılacağı şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre, yapım işlerinde hizmet bedeli hesabı için Tablo 1’deki oranlar kullanılacaktır.
8) Denetim elemanları 3 ay içinde yerleşim adreslerini uygun hale getirecek
1.1.2019 tarihinden önce yapı denetim kuruluşlarında çalışmaya başlayan denetim elemanları 1/1/2019 tarihi itibariyle üç ay içinde yerleşim adreslerini Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Geçici-13 üncü maddesine uygun hale getirmeleri gerekiyor. Aksi halde denetim faaliyeti yürütmelerine Bakanlıkça izin verilmeyecek.
9) 3 bin m²’yi geçmeyen yapıların hizmet bedeli defaten yatırılacak
Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 27 nci maddesinde yapılan düzenleme kapsamında toplam yapı inşaat alanı 3 bin m²’yi (dahil) geçmeyen yapıların denetim hizmet bedellerinin yapı sahibi tarafından yapı denetim hesabına defaten yatırılacak. Toplam yapı inşaat alanı 3 bin m²’nin üzerindeki yapıların yapı denetim hizmet bedelleri ise yapı sahibinin tercihine göre defaten veya taksitler veya kısmi taksitler halinde yatırılabilecek.
10) Yapı bilgileri proje müellifi tarafından elektronik sisteme girilecek
Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğinin 26 ıncı maddesi uyarınca belirlenen grubu, toplam yapı inşaat alanı, yapı inşaat alanı ve adres bilgilerinin elektronik ortama yapı sahibinin, yapının etüt ve projelerini hazırlaması için anlaştığı proje müelliflerinden Bakanlıkça belirtilen proje müellifi tarafından sisteme girilecek.
Bu aşamada yapı sahibi tarafından, yapının bitirilmesi için öngörülen süreye ve gerçek kişi ise T.C. kimlik numarasına, tüzel kişi ise vergi kimlik numarasına, iletişim bilgilerine yer veren dilekçe ve ekinde yapı sahibi veya kanuni vekili olduğunu gösteren belgeler proje müellifine iletilecektir. Hisseli yerlerde ise dilekçede en büyük hissedarın (eşitlik halinde herhangi birinin), gerçek kişi ise T.C. kimlik numarası, tüzel kişi ise vergi kimlik numarası belirtilecek.
11) Fesihli ve kısmi bitmiş işlerde yapı sahibi dilekçe ile ilgili idareye başvuracak
Yapı denetim hizmet sözleşmesi fesihli ve kısmi bitmiş işlerde yapı sahibi tarafından, yeni bir yapı denetim kuruluşu ile işlemlere devam edilmesinin istenilmesi halinde, yapının bitirilmesi için öngörülen süreye ve gerçek kişi ise T.C. kimlik numarasına, tüzel kişi ise vergi kimlik numarasına, iletişim bilgilerine yer veren dilekçe ve ekinde yapı sahibi veya kanunu vekili olduğunu gösteren belgeler ile ilgili idareye başvurulacaktır. Hisseli yerlerde ise dilekçede en büyük hissedarın (eşitlik halinde herhangi birinin), gerçek kişi ise T.C. kimlik numarası, tüzel kişi ise vergi kimlik numarası belirtilecek.
Başvurulan yapının, yapı inşaat alanı, toplam yapı inşaat alanı, yapının özellikleri, grubu, ada, pafta ve parsel gibi bilgilerinde değişiklik yapılmasının gerekmesi halinde ilgili idarece bu değişikliklerin teyidinde ihtiyaç duyulan ve idarece talep edilen belgeler yapı sahibi tarafından dilekçe ekinde ayrıca sunulacak. İlgili idarece eksiksiz başvurular 7 iş günü içinde incelenerek varsa gerekli düzeltmeler yapılarak elektronik ortamda onay verilir.
12) 1.1.2019’dan önce izin belgesi alan yapı denetim kuruluşu bekletilmeden sıralamaya girecek
Tebliğin 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (a) ve (b) bentleri 1.1.2019 tarihinde sonra Bakanlıktan izin belgesi alan yapı denetim kuruluşlarını kapsamakta olup, 1.1.2019 tarihinden önce Bakanlıktan izin belgesi alan ancak Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 12 nci ve 16 ncı maddeleri kapsamında izin belgeleri geçici olarak geri alınan kuruluşların belgesinin Bakanlıkça geri verilmesi ve başkaca engel durumlarının olmaması halinde bu kuruluşlar sıralamaya alınırken Tebliğin bahsi geçen hükümleri kapsamında değerlendirilmeyecek.
13) 1.1.2019’dan önce imzalanan hizmet sözleşmeleri kendi hükümlerine göre değerlendirilecek
Kazanılmış hakların korunması hususu da gözetilerek Yapı denetim uygulama Yönetmeliği’nin geçici 3 üncü maddesiyle 1.1.2019 tarihinden önce imzalanan yapı denetim hizmet sözleşmelerinin geçerli olduğu ve işlemlere sözleşme hükümlerine göre devam edileceği belirlenmiş olup, bu kapsamda söz konusu işlerde hakediş bedelleri hesaplanırken Bakanlık tarafından yayımlanmakta olan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık birim Maliyetleri Hakkında Tebliğde yer alan birim maliyetler dikkate alınacak.
14) 6581 sayılı Genelgedeki şantiye şefliği ile alakalı 1 inci madde kaldırıldı
1.8.2013 tarih ve 6581 sayılı genelgenin 1 inci maddesi 2.6.2019 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılıyor.
Abone Listemize Kaydolun
inşaPORT Mail Aboneliği
Posta listemize abone olun ve e-posta gelen kutunuzda ilginç şeyler ve güncellemeler alın.
Abone olduğunuz için teşekkür ederiz.
Bir şeyler yanlış gitti.