Önceden yazdığım makalelerde TBDY 2018’in birinci ve ikinci bölümlerindeki konularına değinmiştim. Bu makalemde TBDY 2018’in üçüncü bölümün birinci fıkrası ile TDY 2007’nin 2.4.2 – Bina Önem Katsayısı bölümünü karşılaştıracağım.
2018 yılında yayımlanan ve 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018)’nde, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY 2007 veya TDY 2007)’e göre birçok alanda değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikleri her iki yönetmeliği de karşılaştırarak size değerli okurlarımıza sunmaya çalışacağız.
Depreme dayanıklı bina tasarımı yapıldığında, binaya etki edecek deprem yüklerinin belirlenmesinde kullanılan, binanın kullanım amacı veya türüne göre farklılık gösteren katsayıya Bina Önem Katsayısı (I) denilmektedir.
Bu katsayı, tasarım aşamasında deprem yükünü direkt olarak yapının deprem sonrası kullanılma durumu önemine göre belirlenen bir kat sayıdır. Dolayısıyla yapı önem katsayısı yüksek olan binalar depremde normal binalara göre daha az hasar alırlar veya deprem şiddetine göre hiç hasar almazlar. Buradaki temel amaç, deprem sonrasında kullanılması zorunlu yapıların depremde hasar almadan veya kısa sürede onarılacak basit hasarlar almasına müsaade eden tasarımları yapmaktır.
TDY 2007 ve TBDY 2018 arasındaki farklar
TDY 2007 yönetmeliğinde 4 farklı bina kullanım amacı tanımlanmıştı. Ancak TBDY 2018 de ise 3 farklı bina kullanım amacı bulunuyor. Daha doğrusu, TBDY 2018’deki birinci grup, TDY 2007’deki birinci ve ikinci grubun birleştirilmesi ile oluşturulmuştur.
Binanın kullanım amacına göre belirlenen bina önem katsayısı, binaya etki edecek deprem yükü hesabında doğrudan etkili olan bir katsayı olmaktadır.
Yukarıdaki tabloda TDY 2007 ve TBDY 2018 arasında karşılaştırma yapılmıştır. Yeni deprem yönetmeliğine göre; müzeler, okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb. binaların kullanım amacı “deprem sonrası kullanımı gereken binalar” olarak değiştirilmiş olup bu katsayı 1,40’tan 1,50’ye çıkarılmıştır.
TDY 2007’den farklı olarak, binaların kullanım amaçlarına göre Bina Kullanım Sınıfları (BKS) oluşturulmuştur. Bu sınıflandırma, Deprem Tasarım Sınıfı (DTS)’nın belirlenmesi için önemlidir. TBDY 2018’e kapsamında bulunan yapılarda Bina Kullanım Sınıfları (BKS);
– Bina önem katsayısı I = 1,50 olan binalarda BKS = 1,
– Bina önem katsayısı I = 1,20 olan binalarda BKS = 2,
– Bina önem katsayısı I = 1,00 olan binalarda BKS = 3
olmaktadır.
Bir sonraki makalemde Bölüm 3.2 – Deprem Tasarım Sınıfları konusunu ele alacağım.
Konu ile ilgili sorularınızı, görüş ve önerilerinizi yorum kısmına yazabilirsiniz.
Saygılarımla.
Abone Listemize Kaydolun
inşaPORT Mail Aboneliği
Posta listemize abone olun ve e-posta gelen kutunuzda ilginç şeyler ve güncellemeler alın.
Abone olduğunuz için teşekkür ederiz.
Bir şeyler yanlış gitti.
Üstadım yapı önem katsayılarına karşılık gelen hasar tanımlarını gösteren bir şartname veya yönetmelik maddesi vardı .. bulamadım yardımcı olabilirmisiniz..
Yani BKS 1 için hasar nerelerde olabilir ya da nerelerde müsaade edilir ve bunu BKS2 VE BKS3 için de tarifi lazım..
rica etsem.. teşekkür ederim
İbrahim bey merhabalar,
Bahsettiğiniz maddeyi makalemin ilk paragrafında açıklamıştım. Sanırım gözünüzden kaçtı.