İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi, Temmuz ayında 2,01 puan düşerek 94,71 puan olarak gerçekleşti. Temmuz ayında düşüş eğilimini sürdüren endekste, faaliyetlerde yaşanan sınırlı artış beklentilerin altında kalırken, belirsizlikler ve mali göstergelerde yaşanan artışlar hem güveni hem de beklentileri olumsuz etkiledi. Raporda ayrıca yılın ikinci çeyreğinde satış kanallarında barter ile malzeme satışlarında önemli bir artış yaşandığına dikkat çekildi.

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan İnşaat Malzemeleri Sanayisi Bileşik Endeksi’nin Temmuz 2018 sonuçları açıklandı. Temmuz ayında 2,01 puan düşerek 94,71 puan olarak gerçekleşen Bileşik Endeks’te şu bilgiler yer aldı:

Faaliyetlerdeki artış beklentilerin altında kaldı

İnşaat malzemeleri sanayisinde faaliyetler Temmuz ayında bir önceki aya göre sınırlı ölçüde artış gösterdi. Ramazan ayı, bayram ve erken seçim etkisi ile inşaat ve inşaat malzemesi sanayi faaliyetlerinde Haziran ayında yaşanan gerileme sonrası Temmuz ayında yaşanan artış, beklentilerin oldukça altında kaldı. Tüm faaliyetlerde sınırlı artışların ortaya çıktığı Faaliyet Endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre sadece 0,2 puan arttı. Yurtiçi satışlar Temmuz ayında sınırlı bir artış gösterdi. İhracat ise Haziran ayındaki gerilemenin ardından Temmuz ayında yeniden yükseldi. Üretim de artmış olmasına rağmen yaşanan bu artış beklentilerin altında kaldı. Cirolar Temmuz ayında iç ve dış satışlardaki artışlara paralel sınırlı bir artış gösterdi. Yurtdışı satış fiyatları kademeli yükselişini sürdürdü. Temmuz ayında faaliyetler sınırlı bir iyileşme gösterse de geçmiş yıllardaki yaz aylarının canlı temposuna ulaşılamadı.

Belirsizlikler güveni olumsuz etkiledi

Güven Endeksi’nde, Temmuz ayında önemli bir gerileme yaşandı. Bu gerilemede ekonomik açıklamaların kapsamının tatmin edici düzeyde olmaması, mali piyasalardaki dalgalanmalar ve dış politik ilişkilerdeki riskler etkili oldu. Temmuz ayında faaliyetlerde sınırlı bir artış olmasına karşın bu artış güven üzerinde herhangi bir etki yaratmadı. Güven seviyesi bir önceki aya göre 2,6 puan düştü. Temmuz ayında güven seviyesi 8,8 puan fark ile geçen yılın Temmuz ayı güven seviyesinin de oldukça altında kaldı. Türkiye ekonomisi, inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisine ilişkin güven kaybı Temmuz ayında hızlanarak sürdü. Yurtiçi pazarlarda da Temmuz ayında güven kaybı gerçekleşti. İhracat pazarlarında da Temmuz ayında güven sınırlı ölçüde geriledi. Güven Endeksi, ekonomi politikalarına ve dış politika risklerine karşı oldukça hassas bir hale geldi. Yılın geri kalanında bu iki alandaki gelişmelerin güven konusunda belirleyici olacağı belirtildi.

Yurtiçi siparişlerde keskin düşüş sürüyor

Haziran ayındaki seçimlerin tamamlanmasının ardından Temmuz ayında yaşanan gelişmeler ile birlikte beklentilerde bozulma yaşandı. Öncelikle faaliyetler zayıf bir büyüme gösterdi. Mali göstergelerde yaşanan artışlar beklentileri olumsuz etkiledi. Dış politikada yaşanan gerginlikler de beklentilere olumsuz etki yaptı.Beklenti Endeksi Temmuz ayında bir önceki aya göre 2,8 puan birden düştü. Böylece son dört ayda beklentilerde toplam 6,9 puan gerileme yaşandı. Bu gerileme ile birlikte Temmuz ayı beklenti seviyesi geçen yılın aynı döneminin beklenti seviyesinin 4,6 puan altına indi. İnşaat malzemeleri sanayisine ilişkin beklentiler Temmuz ayında önemli ölçüde düştü. Önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi siparişlerde keskin düşüş devam etti. Önümüzdeki üç aya ilişkin ihracat siparişlerinde ise Temmuz ayında sınırlı bir artış yaşandı. Önümüzdeki üç ayın üretim, yatırım ve istihdam beklentileri ise yeniden gerileme gösterdi. Beklentilerdeki iyileşmenin ekonomi politikalarına ve dış politikadaki risklerin azalmasına bağlı kalmaya devam edeceği vurgulandı.

2018’in ikinci çeyreğinde satış kanallarında barter uygulamalarında artış yaşandı

İnşaat sektöründe üreticiler ve satış kanalları (toptan ve perakende ve bayiler) ile müteahhitler arasında inşaat malzemeleri tedarikinde yeni ödeme yöntemleri kullanılması giderek kalıcı hale geliyor. Bunların başında da barter geliyor. Bu çerçevede İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi anketinde barter uygulamaları ile ilgili de sorular hazırlanarak her çeyrek dönem için hesaplama yapılıyor. Barter verileri iki grup altında hazırlanıyor. İlki üreticiler ile müteahhitler arasındaki barter uygulamaları, ikincisi ise satış kanalları ile müteahhitler arasındaki barter uygulamaları.

İnşaat malzemesi üreticileri ve satış kanalları ile müteahhitler arasındaki barter uygulamaları için 2018 yılının ikinci çeyreğine ilişkin gerçekleştirilen ankette öne çıkan eğilimler şöyle sıralandı;

İkinci çeyrekte üreticilerde hem barter teklifleri hem de barter ile satışlar azaldı

1) İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 32,8’i 2018 ikinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. Barter teklifi oranı ilk çeyreğin altında gerçekleşti.

2) İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 6,9’u 2018 ikinci çeyrekte satışlarında barter yöntemini kullandı. İkinci çeyrekte barter yapanların oranı ilk çeyreğe göre 3,3 puan azaldı. 3) Barter yöntemi ile yapılan satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 1-9 aralığında gerçekleşti. İlk çeyreğe göre satışların içindeki pay küçüldü.

4) İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 34,2’si kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı 2018 yılı ilk çeyreğine göre 2,4 puan artış gösterdi.

Yılın ikinci çeyreğinde satış kanallarının satışları içinde barter payı hızlı artış gösterdi

1) Satış kanallarının yüzde 82,1’i, 2018 ikinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. İkinci çeyrekte barter teklifi oranı ilk çeyreğe göre 8,4 puan arttı.

2) Satış kanallarının yüzde 39,4’ü 2018 ikinci çeyrekte satışlarında barter yöntemini kullandı. İkinci çeyrekte barter yapanların oranı ilk çeyreğe göre yükseldi.

3) Barter yöntemi ile yapılan satışların yüzde 46,3’ünde barter işlemi toplam satışların yüzde 1-9 aralığında gerçekleşti. İkinci çeyrekte barter ile yapılan satışların toplam satışlar içindeki payı önemli ölçüde arttı.

4) Satış kanallarının yüzde 86,8’i kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı 2017 yılı geneli ile 2018 ilk çeyreğinin çok üzerinde gerçekleşti.