UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne giren Ani Ören Yeri’nde, Türklerin Anadolu’da yaptığı ilk cami olan Ebu’l Menuçehr Camii restorasyon edilecek. Menuçehr Camii, 2 yıl sürecek olan restorasyondan sonra ibadete açılması planlanıyor.

Menuçehr Camii, Ani Ören Yeri’nde iç kaleye çıkan yolun güneyinde bulunan plato üzerine inşa edilmiştir.  Planı bilinen ve bugüna kadar sağlam ulaşan en eski Selçuklu dönemi eserlerinden biridir. Cami, Ani şehrinin Selçuklular tarafından fethedilmesinden sonra 11. yüzyılda Ebu’l Menuçehr Bey tarafından yaptırıldı.

Kars merkeze 42 kilometre uzaklıkta, Türkiye- Ermenistan sınırında bulunan, binlerce yıl boyunca farklı kültür ve medeniyetler görmüş, tarihin en büyük hazinelerinden olan Ani Ören Yeri, Temmuz 2016’da 16. sırada Unesco Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer almıştır. Kars merkez Ocaklı köyü sınırlarında yer alan Ani Ören Yeri, Türkiye- Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri’nin batı yakasında, Türkiye sınırlarında volkanik tüf tabakası üzerine kurulmuş bir Orta Çağ şehri. Ören yeri Anadolu’ya İpek Yolu üzerinden girişte ilk konaklama merkezi olduğu için aynı zamanda ticaret merkezi. Ani’nin en eski tarihinin M.Ö. 5000 yıllarına kadar uzandığı düşünülüyor.

Ebu’l Manuçehr Camii, Menuçehr tarafından 1072 yılında yapılmıştır

Ebu’l Manuçehr Camii, 1064 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan’ın Ani kentini fethetmesinden sonra ‘Ani Beyi’ olarak atadığı Menuçehr tarafından 1072 yılında yapılmış olup  dikdörtgen planlı ve 2 katlıdır. Minaresinde ‘Bismillah’ Kufi yazı türüyle yazılmıştır.

Yapı bölgede karşılaşılan kırmızı ve siyah renkli düzgün tüf taşlarıyla inşaa edilmiştir. Tavanında Selçuklu dönemi yıldız motifleri bulunmakta ve 99 basamaklı merdivenle sekizgen köşeli minareye çıkılıyor. Caminin batı cephesinin tamamı, güney cephesinin ise batı bölümü yıkılmış durumdadır.

Anadolu’nun Kafkaslara açılan kapısı Kars’ın, kültür, doğa ve kış turizmi ile son yıllarda büyük ivme kazandığını dile getiren Vali Türker Öksüz ise şunları kaydetti:

“Çeşitli medeniyetlere ait tarihi eserlerin yer aldığı Ani Ören Yeri ile Baltık Mimari tarzı yapılarıyla kalesi, camileri, tabyaları ve farklı dinlerin kültürel etkileşimiyle bölgede tarihi bir kimlik kazanmış, Doğu Ekspresi ve Turizm Ekspresi Treni ile ülke çapında yerli ve yabancı ziyaretçiler için cazip ve önemli bir turizm merkezi haline gelmiştir.

Anadolu’da güneşin ilk doğduğu topraklar olan Kars’ın, aynı zamanda Anadolu’daki ilk Türkçe isimli şehirdir. Sultan Alparslan, Malazgirt’ten önce 16 Ağustos 1064 tarihinde Anadolu’ya Kars’tan girmiş ve Ani şehrini fethetmiştir. Sultan Alparslan, tahta geçtiği ilk yıl Ani’yi fethederek büyük bir başarıya imza atmış ve ‘fethedilemez şehir’ efsanesini yıkmıştır. Bu fetih, Türklere Anadolu’nun kapılarını açan ve İstanbul’un fethine giden yolda atılan önemli bir adımdır.

İlimizin en önemli turizm varlığı olan ve 2016 yılında ‘UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınan, 2019 yılı içinde 129 bin 38 kişinin ziyaret ettiği Ani Ören Yeri, hem 5000 yıllık geçmişe sahip olması hem de tarihi İpek Yolu üzerinde yer almasından dolayı ülkemizin ve dünyanın en önemli antik şehirlerinden biridir. Etrafı yaklaşık 4,5 kilometrelik surlarla çevrili olan ve kilise, kervansaray, katedral, cami, köprü gibi 23 tarihi eser ile kültürel bir mozaik olan Ani arkeolojik alanında kazı çalışmaları devam etmektedir.”

‘UNESCO listesindeki Anadolu’nun ilk Türk camisi Menuçehr Camii restore edilecek‘ başlıklı haber ntv.com sitesinde yayımlanmıştır.

Düzenleyen: Mimar (Stu) Nihal Gezer

e-posta: nihalgezer@gmail.com