Deprem Etkisi Altındaki Düzensiz Binalar

Yapıların taşıyıcı sistem tasarımında bir çok branşın etkisi bulunmaktadır. Bu branşlardan en etkili olanı ise mimari olup diğer branşlar çok az etkilidir. Hal böyle olunca, statik tasarımcı da hem planda hem de düşey doğrultuda düzensizlikler oluşturmak zorunda kalabilir. Elbette elimizden geldiğince kaçınmamız da gerekiyor.

Binanız, planda veya düşey doğrultuda düzensizlik meydana getiren herhangi bir durum içeriyorsa, düzensiz bina olarak tabir edilir ve yönetmelik bu düzensizlik nedeniyle genelde cezalandırıcı olur.

TDY 2007 ve TBDY 2018’i düzensiz binalar yönünden kıyasladığımızda, iki yönetmeliğinde neredeyse benzer olduğunu söyleyebiliriz. Ufak tefek farklılıklar bulunuyor. Peki, nedir bu farklılıklar?

– A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunduğu durumlarda;

 * TDY 2007, döşeme düzlemleri içinde deprem kuvvetlerinin düşey taşıyıcı sistem elemanları arasında güvenle aktarıldığı hesap ile gösterilmesini şart koşuyordu. Malum paket programlar bunu yapıyordu ama nasıl?

 * TBDY 2018 bu konuya açıklık getirdi ve  bu düzensizliğin bulunduğu döşemeler iki boyutlu levha (membran) veya  kabuk sonlu eleman olarak modellenmesini şart koştu.

 – Kolonun iki ucundan mesnetli kirişe oturması durumunda;

 * TDY 2007, kirişin bütün kesitlerinde ve ayrıca gözönüne alınan deprem doğrultusunda bu kirişin bağlandığı düğüm noktalarına birleşen diğer kiriş ve kolonların bütün kesitlerinde, düşey yükler ve depremin ortak etkisinden oluşan tüm iç kuvvet değerleri %50 oranında arttırılması ile analiz ediliyordu.

 * TBDY 2018 ise düşey deprem hesabının yapılmasını yeterli bulmaktadır. Zaten düşey deprem etkisi ilk kez bu yönetmelik ile uygulanmaya başladı.

Bu iki husus dışında farklı bir düzenleme bulunmuyor. B1 türü düzensizlikte (ηci<0,80) hiçbir zaman ηci oranı 0,60’tan küçük olmayacak olup, bu düzensizlik durumunda taşıyıcı sistem davranış katsayısı, 1.25(ηci)min değeri ile çarpılarak her iki deprem doğrultusunda da binanın tümüne uygulanacak.

Bu açıklamalar ile 3. Bölümü de tamamlamış bulunuyoruz. Görüş ve önerilerinizi lütfen yorum kısmına yapınız ki ziyaret eden arkadaşlara yön göstermiş olalım.

Saygılarımla.