Kazakistan’ın yeni başkenti Astana, kış aylarında -35 santigrat derece ve yaz aylarında ise +35 dereceye varan sıcak hava koşullarına sahiptir. Han Çadırı, eğlence merkezi, kenti iklim şartları altında korunan bir dizi sosyal, kültürel ve sosyal olanakla donatmak için tasarlanmıştır. Hava koşulları ne olursa olsun, tüm yıl boyunca rahat bir mikro iklim sunar. Çadırın geleneksel bir göçebe bina şekli olduğu için, binanın çadırlı yapısı Kazak tarihinde büyük bir rezonansa sahiptir.

Han Çadırı, 150 metre yüksekliğinde olup 140,000 m² alanı kaplayan 200 metrelik eliptik bir tabana sahiptir. Binanın kumaş tavanı büyük sıcaklık farklarına dayanabilmesi için ETFE-minderlerinden yapılmıştır. Bu sayede sert kışlarda bile içeride tüm yıl boyunca 15-20 °C sıcaklığa sahiptir.

Han Çadırı’nın Yapımındaki En Büyük Sorun Nasıl Çözüldü?

Han Çadırı’nın yapım aşamasında karşılaşılan en büyük sorun, çadır örtüsünü taşıyacak 150 metre yüksekliğindeki tripodun nasıl yükseltilip yerine konulacağı olmuştur. Bu konuda herkesten ayrı ayrı fikirler geliyor ancak hiçbir fikir uygulama aşamasına geçemiyor.

Tam bu noktada “Sorunları Çözen Adam” olarak anılan Selami Gürel çağrılıyor. İlk önerisi olan kayar kalıp uygulaması ile betonarme bir direk oluşturmak oluyor ancak bu fikir kabul görmüyor. Çadır örtüsünü taşıyacak olan direğin 15 derece eğik olması ve taşıyacağı yükleride göz önüne alan Selami Gürel, 3 ayaklı bir yapıdan oluşan tripod yapılmasını öneriyor ve kabul ediliyor. Selami Gürel, tripodun parça parça imal edilerek yükseltileceğini düşünen ekibe büyük bir süpriz yapıyor ve tripodu yerde imal ediyor. İmalat tamamlandıktan sonra sistem kuruluyor, halatlar ile tripod çekiliyor ve uygun konuma geldiğinde montajı yapılıyor. Bu şekilde çadırın yapımında karşılaşılan en büyük sorun çözülmüş oluyor.

Selami Gürel Kimdir?

1952 Ankara doğumlu olan Makina Yüksek Mühendisi Selami Gürel, lisans eğitimini 1974 yılında, yüksek lisans eğitimini 1980 yılında ODTÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği bölümünde tamamladı.

İş yaşamına 1973 yılında Gülermak Ağır San. A.Ş.’de stajyer mühendis olarak başlayan Gürel; aynı kurumda, şantiye mühendisi, fabrika imalat yöneticisi, fabrika müdürü ve genel müdür pozisyonlarında çalıştı. 1984 – 1992 yılları arasında MNG Holding’de kurucu ortak ve genel müdür, 1994 – 2010 yılları arasında Samko Mühendislik ve İnşaat A.Ş.’de yönetim kurulu başkan yardımcısı olan Gürel, 2011’den beri ENG Metal Yapı A.Ş.’de yönetim kurulu başkanı olarak iş yaşamını sürdürmekte. Bu süre zarfında pek çok çalışma alanını yöneten Selami Gürel’in başlıca uzmanlık alanlarını bina çelik yapıları, cam kaplı çatı ışıklık ve cephe sistemleri, çelik halat germeli sistemler, çelik köprüler, hidrolik halat çekme krikolu ağır işler, çelik endüstriyel bina yapıları ve özel ekipmanlar konuları oluşturuyor.

Çatısında 7 ülkeden 650 dağcı görev aldı

Kazakistan, Türkiye, Rusya, İngiltere ve Almanya şirketlerinin gerçekleştirdiği Han Çadırı projesinin tasarımı tanınmış İngiliz mimar Lord Norman Foster tarafından yapılmıştır.

Han Çadırı, bir bataklık üzerine inşa edildi. Araziden inşaat başlamadan 120 bin metreküp su boşaltıldı. Yaklaşık 17 futbol sahasına denk gelen 140 bin metrekarelik açık, 120 bin metrekare kapalı alan üzerine kurulan Han Çadırı’nda;

– 12 bin 206 beton kazık, 300 fore kazık çakıldı,

– 26 bin 400 ton çelik kullanıldı,

– Her biri 300 ton ağırlığında 3 çelik direk (tripod) çadırı ayakta tutuyor,

– 7 farklı ülkeden 650 profesyonel dağcı çelik halatları bir ayda döşedi,

– İnşaatın yapımında birim saatte 1000 kişi çalıştı,

– Yüksekliği 150 metre olan çadırda, yağmur suyu toplanıp arıtılarak kullanılacak sistem de kullanıldı,

– İçerisinde 160 butik ile tanınmış markaların yer aldığı Han Çadır, ayrıca su parkı, yüzme havuzu ve kapalı plaja da sahip.

193 çift çelik halat taşıyor

HAN Çadırı’nın 150 metre yüksekliğindeki direği, çelik üç ayaklı bir yapı üzerine oturuyor. Temelsiz olarak yapılan çadır örtüsünü 193 çift çelik halat taşıyor. Bu halatların toplam ağırlığı 400 tonu, uzunluğu 23 bin 507 metreyi buluyor. Çadır yapımında farklı mühendislik çözümlerinin kullanıldığı bu proje, eğimli yapısıyla da dikkat çekiyor. Şeffaf kaplama malzemesinin kullanıldığı Han Çadırı’nda daha önce Çin Olimpiyatları’ndaki spor salonlarının yapımında kullanılan ETFE adlı malzeme kullanıldı. Arada hava katmanı oluşturarak, termos görevi üstlenen bu üç katlı malzeme, ısı izolasyonunun yanı sıra, yanma ve delinmelere karşı da oldukça etkili.

Maldivler’in kumuyla eksi 40 derecede plaj ortamı oluştu

ASTANA’da kışın eksi 40 dereceyi bulan soğuk iklim şartları göz önünde bulundurularak inşa edilen yapı, 12 ay boyunca ziyaretçilerine tropik ortam yaşatıyor. Çadırın içinde aquapark, su kaydırakları, yüzme havuzu, dalga havuzu ve kumu Maldiv Adaları’ndan taşınan bir de plaj bulunuyor. Binanın üst katındaki plajın kumu yerden ısıtma sistemiyle – 40 derecede bile doğal plajda bulunma hissi uyandırıyor. Aynı bölümde yer alan SPA da ise masaj ve terapi odaları, güzellik salonu, buhar odaları, sauna, Türk Hamamı, fitness salonu, yoga, jakuzi ve havuzuyla özel tasarımlı VIP alanlar bulunuyor. Palmiyelerin yoğun olarak kullanıldığı bölgede 37 metrelik bir de atlama kulesi bulunmaktadır.

Kaynaklar:

1. Dinamikler
2. Hürriyet
3. wikizero